Gespeichert in:
Titel: | Sozialtheorie der Technik |
---|---|
Von: |
Ingo Schulz-Schaeffer
|
Person: |
Schulz-Schaeffer, Ingo
Verfasser aut |
Hauptverfasser: | |
Format: | Hochschulschrift/Dissertation Buch |
Sprache: | Deutsch |
Veröffentlicht: |
Frankfurt [u.a.]
Campus-Verl.
2000
|
Schriftenreihe: | [Campus
803 |
Notation: | MS 1180 MS 4800 MS 4850 ZG 8640 |
Schlagwörter: | |
Medienzugang: | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=008883012&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
Umfang: | 390 S. |
ISBN: | 3593364794 |
Internformat
MARC
LEADER | 00000nam a22000008cb4500 | ||
---|---|---|---|
001 | BV013038426 | ||
003 | DE-604 | ||
005 | 20061106 | ||
007 | t| | ||
008 | 000215s2000 gw m||| 00||| ger d | ||
016 | 7 | |a 958375666 |2 DE-101 | |
020 | |a 3593364794 |c kart. : DM 84.00, sfr 79.00, S 613.00 |9 3-593-36479-4 | ||
035 | |a (OCoLC)47703106 | ||
035 | |a (DE-599)BVBBV013038426 | ||
040 | |a DE-604 |b ger |e rakddb | ||
041 | 0 | |a ger | |
044 | |a gw |c DE | ||
049 | |a DE-824 |a DE-473 |a DE-12 |a DE-210 |a DE-384 |a DE-91 |a DE-703 |a DE-526 |a DE-634 |a DE-83 |a DE-11 |a DE-188 |a DE-92 |a DE-B1550 |a DE-1050 | ||
050 | 0 | |a HM846 | |
050 | 0 | |a T14.5 | |
084 | |a MS 1180 |0 (DE-625)123553: |2 rvk | ||
084 | |a MS 4800 |0 (DE-625)123718: |2 rvk | ||
084 | |a MS 4850 |0 (DE-625)123719: |2 rvk | ||
084 | |a ZG 8640 |0 (DE-625)155994: |2 rvk | ||
084 | |a TEC 006d |2 stub | ||
100 | 1 | |a Schulz-Schaeffer, Ingo |e Verfasser |0 (DE-588)12176432X |4 aut | |
245 | 1 | 0 | |a Sozialtheorie der Technik |c Ingo Schulz-Schaeffer |
264 | 1 | |a Frankfurt [u.a.] |b Campus-Verl. |c 2000 | |
300 | |a 390 S. | ||
336 | |b txt |2 rdacontent | ||
337 | |b n |2 rdamedia | ||
338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
490 | 1 | |a [Campus / Forschung] |v 803 | |
502 | |a Zugl.: Bielefeld, Univ., Diss., 1999 | ||
650 | 4 | |a Gesellschaft | |
650 | 4 | |a Technology |x Social aspects | |
650 | 0 | 7 | |a Soziales Handeln |0 (DE-588)4055759-5 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Techniksoziologie |0 (DE-588)4131336-7 |2 gnd |9 rswk-swf |
655 | 7 | |0 (DE-588)4113937-9 |a Hochschulschrift |2 gnd-content | |
689 | 0 | 0 | |a Soziales Handeln |0 (DE-588)4055759-5 |D s |
689 | 0 | 1 | |a Techniksoziologie |0 (DE-588)4131336-7 |D s |
689 | 0 | |5 DE-604 | |
689 | 1 | 0 | |a Techniksoziologie |0 (DE-588)4131336-7 |D s |
689 | 1 | |5 DE-604 | |
810 | 2 | |a Forschung] |t [Campus |v 803 |w (DE-604)BV000000258 |9 803 | |
856 | 4 | 2 | |m HBZ Datenaustausch |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=008883012&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-008883012 |
Datensatz im Suchindex
DE-BY-TUM_call_number | 0001 04.2003 A 215 |
---|---|
DE-BY-TUM_katkey | 1385637 |
DE-BY-TUM_location | Mag |
DE-BY-TUM_media_number | 040040012562 |
_version_ | 1826978776969379840 |
adam_text |
Titel: Sozialtheorie der Technik
Autor: Schulz-Schaeffer, Ingo
Jahr: 2000
Inhalt
Einleitung.9
l.Das Problem der Soziologie mit der Technik.21
1.1 Die Überwindung des Technikdeterminismus.21
1.1.1 Noble über die Automatisierung der Werkzeugmaschinen.24
1.1.2 Die soziale Konstraiertheit von Fakten und Artefakten.26
1.1.3 Die Schwäche des Technikdeterminismus als Schwäche der
Teclrniksoziologie.31
1.2 Das ?Wesen" des Technischen.33
1.2.1 Technik versus Natur.35
1.2.2 Technik versus Lebenswelt.37
1.2.3 Technisierung als Antinomie von Leistung und Einsicht. 44
1.3 Das Problem des soziologischen Zugangs zu Sachtechnik.48
2. Der Dualismus von Vergegenständlichung
undEnactment.51
2.1 Die Vergegenständlichungs-Perspektive.52
2.1.1 Durkheims verfestigte Arten gesellschaftlichen Handelns.53
2.1.2 Lindes Revision des Prädikates ?sozial".56
2.1.3 Sachtechnik als soziale Institution.57
2.1.4 Die Verdopplung vergegenständlichten Handelns
als Problem.59
2.2 Die Enactment-Perspektive.64
2.2.1 Sachtechnik als Umwelt sozialer Systeme.65
2.2.2 Sachtechnik als Medium sozialer Prozesse.70
2.2.3 Technikentwicklung als Erzeugung von
Verwendungskontexten.76
2.2.4 Die Verdopplung der Medium/Form-Unterscheidung
als Problem.80
2.3 Vergegenständlichung und Enactment als ?halbierte"
Techniktheorien.85
3. Der techniksoziologische Holismus.91
3.1 Die Theorie sozio-technischer Systeme.92
3.2 Die Akteur-Netzwerk-Theorie.102
3.2.1 Türschließer und Schlüsselanhänger.106
3.2.2 Das Übersetzungsvokabular.112
3.2.3 Aktanten: Agenten und Ergebnisse von Übersetzungen.115
3.2.4 Erzeugung von Konvergenz und Irreversibilität.119
3.3 Nivellierung des soziologischen Standpunktes.125
3.3.1 ? Sozio-technisch" als paradoxe Begriffsverklemmung.126
3.3.2 Die Ausweglosigkeit des reflexiven Regresses.128
3.3.3 Infrareflexivitätversus Metareflexivität.133
3.3.4 ?Technology in the making" versus ?Ready made
technology".139
4. Technik als Dualität.146
4.1 Die Theorie der Strukturierung.146
4.1.1 Das Theorem der Dualität von Struktur.151
4.1.2 Struktur als virtuelle Ordnung.153
4.1.3 Regeln.155
4.1.4 Handeln und praktisches Bewusstsein.158
4.1.5 Handeln und Macht.162
4.1.6 Ressourcen.167
4.1.7 Strukturierung.170
4.2 Die Dualität von Ressourcen und Routinen.176
4.2.1 Die Analyse gesicherter Ereigniszusammenhänge und die
Analyse der Praxisschemata.182
4.2.2 Gewährleistete formulierte Regeln als Ressourcen.188
4.2.3 Ressourcen und Routinen als Dualität.192
4.3 Experten und Laien.202
4.3.1 Lebende und tote Maschinen.206
4.3.2 Expertensysteme.210
4.4 Die strukturierungstheoretischen Ansätze von Barley und
Orlikowski und ihre Defizite.226
4.5 Technik als Dualität von Ressourcen und Routinen.234
5. Die Techniksoziologie und das Konzept der Dualität
von Technik.253
5.1 Interpretative Flexibilität von Technik.254
5.1.1 DasEmpiricalProgranvmeofRelativism.254
5.1.2 Das Programm der Social Constmction of Technology.262
5.1.3 Experimentieren und Testen.267
5.1.4 Die Dualität interpretativer Flexibilität.274
5.2 Technik als ?Härtung" des Sozialen.295
5.3 Technik und Macht.312
5.3.1 Technik als Sachzwang und/oder Ideologie.312
5.3.2 Die Ambivalenz des Verhältnisses von Technik und Macht. 320
5.4 Technik als Medium.329
5.4.1 Der systemtheoretische Ansatz.329
5.4.2 Der zeichentheoretische Ansatz.334
5.4.3 Die Dualität von Technik als Medium.344
5.5 Vertrauen in Technik.349
Schluss.364
Literatur.372 |
any_adam_object | 1 |
author | Schulz-Schaeffer, Ingo |
author_GND | (DE-588)12176432X |
author_facet | Schulz-Schaeffer, Ingo |
author_role | aut |
author_sort | Schulz-Schaeffer, Ingo |
author_variant | i s s iss |
building | Verbundindex |
bvnumber | BV013038426 |
callnumber-first | H - Social Science |
callnumber-label | HM846 |
callnumber-raw | HM846 T14.5 |
callnumber-search | HM846 T14.5 |
callnumber-sort | HM 3846 |
callnumber-subject | HM - Sociology |
classification_rvk | MS 1180 MS 4800 MS 4850 ZG 8640 |
classification_tum | TEC 006d |
ctrlnum | (OCoLC)47703106 (DE-599)BVBBV013038426 |
discipline | Technik Soziologie |
format | Thesis Book |
fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a22000008cb4500</leader><controlfield tag="001">BV013038426</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20061106</controlfield><controlfield tag="007">t|</controlfield><controlfield tag="008">000215s2000 gw m||| 00||| ger d</controlfield><datafield tag="016" ind1="7" ind2=" "><subfield code="a">958375666</subfield><subfield code="2">DE-101</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">3593364794</subfield><subfield code="c">kart. : DM 84.00, sfr 79.00, S 613.00</subfield><subfield code="9">3-593-36479-4</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)47703106</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV013038426</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rakddb</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">ger</subfield></datafield><datafield tag="044" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">gw</subfield><subfield code="c">DE</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-824</subfield><subfield code="a">DE-473</subfield><subfield code="a">DE-12</subfield><subfield code="a">DE-210</subfield><subfield code="a">DE-384</subfield><subfield code="a">DE-91</subfield><subfield code="a">DE-703</subfield><subfield code="a">DE-526</subfield><subfield code="a">DE-634</subfield><subfield code="a">DE-83</subfield><subfield code="a">DE-11</subfield><subfield code="a">DE-188</subfield><subfield code="a">DE-92</subfield><subfield code="a">DE-B1550</subfield><subfield code="a">DE-1050</subfield></datafield><datafield tag="050" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">HM846</subfield></datafield><datafield tag="050" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">T14.5</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">MS 1180</subfield><subfield code="0">(DE-625)123553:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">MS 4800</subfield><subfield code="0">(DE-625)123718:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">MS 4850</subfield><subfield code="0">(DE-625)123719:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">ZG 8640</subfield><subfield code="0">(DE-625)155994:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">TEC 006d</subfield><subfield code="2">stub</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Schulz-Schaeffer, Ingo</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)12176432X</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Sozialtheorie der Technik</subfield><subfield code="c">Ingo Schulz-Schaeffer</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Frankfurt [u.a.]</subfield><subfield code="b">Campus-Verl.</subfield><subfield code="c">2000</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">390 S.</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">[Campus / Forschung]</subfield><subfield code="v">803</subfield></datafield><datafield tag="502" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zugl.: Bielefeld, Univ., Diss., 1999</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Gesellschaft</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Technology</subfield><subfield code="x">Social aspects</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Soziales Handeln</subfield><subfield code="0">(DE-588)4055759-5</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Techniksoziologie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4131336-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4113937-9</subfield><subfield code="a">Hochschulschrift</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Soziales Handeln</subfield><subfield code="0">(DE-588)4055759-5</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Techniksoziologie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4131336-7</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Techniksoziologie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4131336-7</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="810" ind1="2" ind2=" "><subfield code="a">Forschung]</subfield><subfield code="t">[Campus</subfield><subfield code="v">803</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV000000258</subfield><subfield code="9">803</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">HBZ Datenaustausch</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=008883012&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-008883012</subfield></datafield></record></collection> |
genre | (DE-588)4113937-9 Hochschulschrift gnd-content |
genre_facet | Hochschulschrift |
id | DE-604.BV013038426 |
illustrated | Not Illustrated |
indexdate | 2025-03-18T13:01:34Z |
institution | BVB |
isbn | 3593364794 |
language | German |
oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-008883012 |
oclc_num | 47703106 |
open_access_boolean | |
owner | DE-824 DE-473 DE-BY-UBG DE-12 DE-210 DE-384 DE-91 DE-BY-TUM DE-703 DE-526 DE-634 DE-83 DE-11 DE-188 DE-92 DE-B1550 DE-1050 |
owner_facet | DE-824 DE-473 DE-BY-UBG DE-12 DE-210 DE-384 DE-91 DE-BY-TUM DE-703 DE-526 DE-634 DE-83 DE-11 DE-188 DE-92 DE-B1550 DE-1050 |
physical | 390 S. |
publishDate | 2000 |
publishDateSearch | 2000 |
publishDateSort | 2000 |
publisher | Campus-Verl. |
record_format | marc |
series2 | [Campus / Forschung] |
spellingShingle | Schulz-Schaeffer, Ingo Sozialtheorie der Technik Gesellschaft Technology Social aspects Soziales Handeln (DE-588)4055759-5 gnd Techniksoziologie (DE-588)4131336-7 gnd |
subject_GND | (DE-588)4055759-5 (DE-588)4131336-7 (DE-588)4113937-9 |
title | Sozialtheorie der Technik |
title_auth | Sozialtheorie der Technik |
title_exact_search | Sozialtheorie der Technik |
title_full | Sozialtheorie der Technik Ingo Schulz-Schaeffer |
title_fullStr | Sozialtheorie der Technik Ingo Schulz-Schaeffer |
title_full_unstemmed | Sozialtheorie der Technik Ingo Schulz-Schaeffer |
title_short | Sozialtheorie der Technik |
title_sort | sozialtheorie der technik |
topic | Gesellschaft Technology Social aspects Soziales Handeln (DE-588)4055759-5 gnd Techniksoziologie (DE-588)4131336-7 gnd |
topic_facet | Gesellschaft Technology Social aspects Soziales Handeln Techniksoziologie Hochschulschrift |
url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=008883012&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
volume_link | (DE-604)BV000000258 |
work_keys_str_mv | AT schulzschaefferingo sozialtheoriedertechnik |