Gespeichert in:
Titel: | Das Phänomen Leben Grundfragen der theoretischen Biologie |
---|---|
Von: |
Heinz Penzlin
|
Person: |
Penzlin, Heinz
1932- Verfasser aut |
Hauptverfasser: | |
Format: | Buch |
Sprache: | Deutsch |
Veröffentlicht: |
Berlin [u.a.]
Springer Spektrum
2014
|
Notation: | WB 4000 WD 9000 |
Schlagwörter: | |
Medienzugang: | http://deposit.dnb.de/cgi-bin/dokserv?id=4327343&prov=M&dok_var=1&dok_ext=htm http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=026042371&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
Umfang: | XVI, 437 S. Ill., graph. Darst. |
ISBN: | 9783642374609 |
Internformat
MARC
LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
---|---|---|---|
001 | BV041065335 | ||
003 | DE-604 | ||
005 | 20131206 | ||
007 | t| | ||
008 | 130604s2014 xx ad|| |||| 00||| ger d | ||
015 | |a 13N21 |2 dnb | ||
016 | 7 | |a 1034512919 |2 DE-101 | |
020 | |a 9783642374609 |9 978-3-642-37460-9 | ||
035 | |a (OCoLC)862796139 | ||
035 | |a (DE-599)DNB1034512919 | ||
040 | |a DE-604 |b ger |e aacr | ||
041 | 0 | |a ger | |
049 | |a DE-20 |a DE-355 |a DE-11 |a DE-384 |a DE-188 |a DE-19 |a DE-83 |a DE-703 |a DE-29T |a DE-M468 | ||
082 | 0 | |a 570.1 |2 22/ger | |
084 | |a WB 4000 |0 (DE-625)147978: |2 rvk | ||
084 | |a WD 9000 |0 (DE-625)148252: |2 rvk | ||
084 | |a 570 |2 sdnb | ||
100 | 1 | |a Penzlin, Heinz |d 1932- |e Verfasser |0 (DE-588)131942352 |4 aut | |
245 | 1 | 0 | |a Das Phänomen Leben |b Grundfragen der theoretischen Biologie |c Heinz Penzlin |
264 | 1 | |a Berlin [u.a.] |b Springer Spektrum |c 2014 | |
300 | |a XVI, 437 S. |b Ill., graph. Darst. | ||
336 | |b txt |2 rdacontent | ||
337 | |b n |2 rdamedia | ||
338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
650 | 0 | 7 | |a Theoretische Biologie |0 (DE-588)4185095-6 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Leben |0 (DE-588)4034831-3 |2 gnd |9 rswk-swf |
689 | 0 | 0 | |a Theoretische Biologie |0 (DE-588)4185095-6 |D s |
689 | 0 | 1 | |a Leben |0 (DE-588)4034831-3 |D s |
689 | 0 | |8 1\p |5 DE-604 | |
776 | 0 | 8 | |i Erscheint auch als |n Online-Ausgabe |z 978-3-642-37461-6 |
856 | 4 | |q text/html |u http://deposit.dnb.de/cgi-bin/dokserv?id=4327343&prov=M&dok_var=1&dok_ext=htm |3 Inhaltstext | |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung UB Augsburg - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=026042371&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
883 | 1 | |8 1\p |a cgwrk |d 20201028 |q DE-101 |u https://d-nb.info/provenance/plan#cgwrk | |
943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-026042371 |
Datensatz im Suchindex
DE-BY-UBR_call_number | 00/WD 9000 P419 17/WD 9000 P419 88/WD 9000 P419 |
---|---|
DE-BY-UBR_katkey | 5232911 |
DE-BY-UBR_location | UB Magazin UB Lehrbuchsammlung UB Lehrbuchsammlung UB Lehrbuchsammlung UB Lehrbuchsammlung UB Lehrbuchsammlung UB Lesesaal Biologie UB Lesesaal Biologie |
DE-BY-UBR_media_number | 069039284833 069039597422 069039597400 069039597433 069039597444 069039597455 069039284811 069039284800 |
_version_ | 1835089738428579840 |
adam_text | inhalt:
■*.·
ι
Individualität............................................ 1
1.1 Der Lebensbegriff und die Biologie.......................... 3
1.2 Die animistische Weltsicht................................ 6
1.3 Die Entdeckung des Organischen: Aristoteles................. 7
1.4 Der cartesianische Schnitt und seine Folgen.................... 9
1.5 Lebendiges ist allgegenwärtig.............................. 13
1.6
Omne vivum
e vivo
..................................... 14
1.7 Das teleologische Denken................................. 17
1.8 Das Faktum des Zweckmäßigen ............................ 21
1.9 Der Ursprung des Zweckmäßigen........................... 25
1.10 Die Teleonomie und Zielgerichtetheit......................... 27
1.11 Die Frage nach dem „Wozu ............................... 29
1.12 Teleonomie und Kybernetik............................... 30
1.13 Der ontologische Reduktionismus (Physikalismus)............... 34
1.14 Die Konzepte einer Lebenskraft (Vitalismus).................... 42
Literatur ................................................ 46
Zelle.................................................... 51
2.1 Die Zelle als Elementarorganismus.......................... 52
2.2 Molekulartheorien des Lebens ............................. 54
2.3 Die Plasmamembran trennt innen und außen................... 58
2.4 Zwei Zelltypen........................................ 63
2.5 Die „Minimalzelle ..................................... 67
2.6 Synthetische Biologie.................................... 69
2.7 Omnis
cellula e cellula
................................... 71
2.8 Der vielzellige Organismus................................ 76
2.9 Bei Pflanzen herrschen besondere Bedingungen................. 80
2.10 Viren sind keine Organismen.............................. 81
Literatur ................................................ 84
Evolution............................................... 89
3.1 Die biologische Art (Biospezies)............................ 90
3.2 Diversität - wie viele Arten?............................... 93
3.3 Darwins Theorie....................................... 99
3.4 Darwinismus und Evolutionismus........................... 102
3.5 Evolution hat kein Ziel................................... 105
3.6 Die „moderne Synthese ................................. 110
3.7 Die natürliche Selektion als allgemeines Prinzip ................. 112
3.8 Die Artbildung (Speziation)............................... 116
3.9 Die Neutralisten-Selektionisten-Kontroverse.................... 121
3.10 Präbiotische Entstehung organischer Bausteine.................. 123
3.11 Eine
primordiale
RNA-Welt?............................... 127
3.12 Individualisierung: Ursprung einer Proto-Zelle.................. 129
3.13 Der Ursprung der eukaryotischen Zelle....................... 132
3.14 Der universelle Stammbaum der Organismen................... 137
Literatur................................................ 140
Dynamik................................................ 149
4.1 Organismen existieren nur bei ständiger Selbsterneuerung.......... 150
4.2 Der stationäre Zustand................................... 152
4.3 Selbsterneuerungsraten.................................. 156
4.4 Entropie und Ordnung................................... 159
4.5 Entropie und Leben..................................... 161
4.6 Systeme unter gleichgewichtsfernen Bedingungen................ 164
4.7 Dissipative Strukturen................................... 168
4.8 Biologische dissipative Strukturen........................... 171
4.9 Konservative Strukturen.................................. 174
Literatur................................................ 178
Energetik............................................... 183
5.1 Ernährungsstrategien.................................... 184
5.2 Lebewesen ernähren sich von freier Enthalpie................... 188
5.3 Der Energieerhaltungssatz................................ 190
5.4 Energiebilanzen....................................... 193
5.5 Die biologische
Oxidation
und die Elektronen-
Carrier
............. 196
5.6 Das ATP als „universelle Energiewährung ..................... 198
5.7 Glykolyse: Substratkettenphosphorylierung.................... 203
5.8 Citratzyklus und Atmungskette............................. 205
5.9 ATP-Synthase: oxidative Phosphorylierung..................... 209
5.10 Licht als primäre Energiequelle: Photophosphorylierung........... 211
Literatur................................................ 218
6 Organisation............................................. 221
6.1 Der Metabolismus als Daseinsweise der Organismen.............. 223
6.2 Der Metabolismus als Interaktom........................... 227
6.3 Erscheinungen der Cryptobiose............................. 231
6.4 Das Wasser........................................... 233
6.5 Die Proteine als die „intelligenten Moleküle.................... 237
6.6 Der Metabolismus ist organisiert............................ 241
6.7 Molekulare Komplementarität.............................. 244
6.8 Ohne Enzyme geht es nicht................................ 247
6.9 Der Metabolismus ist reguliert............................. 252
6.10 Allosterische Enzyme.................................... 255
6.11 Schrittmacherreaktionen................................. 258
6.12 Der Metabolismus erfordert Strukturen....................... 260
Literatur ................................................ 264
7 Information.............................................. 269
7.1 Die molekularbiologische Revolution und die neue Begrifflichkeit..... 270
7.2 Signal, Nachricht und Information .......................... 273
7.3 Shannons mathematische Theorie der Kommunikation............ 277
7.4 Information und Entropie ................................ 280
7.5 Die Interzelluläre Kommunikation .......................... 284
7.6 Signaltransduktion durch membranständige Rezeptorproteine....... 287
7.7 Intrazelluläre Signalkaskaden.............................. 292
7.8 Steuerung und Vernetzung der Signalkaskaden.................. 298
7.9 Der genetische „Informationstransfer und die Embryogenese ....... 300
Literatur ................................................ 301
8 Spezifität................................................ 305
8.1 Proteine bedürfen zu ihrer Neubildung einer Matrize.............. 306
8.2 DNA als Träger genetischer Spezifität......................... 307
8.3 Die Replikation der DNA................................. 310
8.4 Die Ribonudeinsäuren (RNAs)............................. 311
8.5 Die Transkription und ihre Kontrolle......................... 315
8.6 Der genetische Code.................................... 320
8.7 Die Protein-Biosynthese (Translation)........................ 323
8.8 Die Struktur des Genoms................................. 328
8.9 Das Genom als interaktives Netzwerk ........................ 333
8.10 Das zentrale molekularbiologische Dogma..................... 336
Literatur ................................................ 338
9 Formbildung............................................. 341
9.1 Epigenese
vs.
Präformation................................ 342
9.2 Auf dem Wege zu einer Theorie der Entwicklung................. 346
9.3 Entwicklung ist progressives, koordinatives Zellverhalten........... 348
9.4 Furchung............................................ 351
9.5 Gastrulation.......................................... 357
9.6 Determination........................................ 359
9.7 Differenzierung und die Frage ihrer Reversibilität................ 363
9.8 Asymmetrische Zellteilung - Mosaikentwicklung................ 367
9.9 Abhängige Differenzierung: Induktion........................ 371
9.10 Regionalisierung durch stoffliche Gradienten................... 374
9.11 Die homöotischen Selektorgene ............................ 378
9.12 Programmierter Zelltod (Apoptose).......................... 383
9.13 Das Beispiel Dictyostelium discoideum........................ 384
9.14 ExDNAomniai....................................... 387
Literatur ................................................ 389
10 Autonomie.............................................. 395
10.1 Das Paradigma der Selbstorganisation........................ 396
10.2 Der Schichtenaufbau der realen Welt......................... 399
10.3 „Leben als
emergente
Erscheinung.......................... 402
10.4 Biologie und Physik - Grenzen des Theorien-Reduktionismus........ 405
10.5 Biologie als autonome Wissenschaft.......................... 408
10.6 Wissenschaft und Erkenntnis.............................. 411
10.7 Wissenschaft und Weltanschauung.......................... 415
10.8 Versuch eines Resümees.................................. 418
Literatur................................................ 421
Sachverzeichnis............................................... 425
Personenverzeichnis............................................ 433
|
any_adam_object | 1 |
author | Penzlin, Heinz 1932- |
author_GND | (DE-588)131942352 |
author_facet | Penzlin, Heinz 1932- |
author_role | aut |
author_sort | Penzlin, Heinz 1932- |
author_variant | h p hp |
building | Verbundindex |
bvnumber | BV041065335 |
classification_rvk | WB 4000 WD 9000 |
ctrlnum | (OCoLC)862796139 (DE-599)DNB1034512919 |
dewey-full | 570.1 |
dewey-hundreds | 500 - Natural sciences and mathematics |
dewey-ones | 570 - Biology |
dewey-raw | 570.1 |
dewey-search | 570.1 |
dewey-sort | 3570.1 |
dewey-tens | 570 - Biology |
discipline | Biologie |
format | Book |
fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>01874nam a2200433 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV041065335</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20131206 </controlfield><controlfield tag="007">t|</controlfield><controlfield tag="008">130604s2014 xx ad|| |||| 00||| ger d</controlfield><datafield tag="015" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">13N21</subfield><subfield code="2">dnb</subfield></datafield><datafield tag="016" ind1="7" ind2=" "><subfield code="a">1034512919</subfield><subfield code="2">DE-101</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9783642374609</subfield><subfield code="9">978-3-642-37460-9</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)862796139</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)DNB1034512919</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">aacr</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">ger</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-20</subfield><subfield code="a">DE-355</subfield><subfield code="a">DE-11</subfield><subfield code="a">DE-384</subfield><subfield code="a">DE-188</subfield><subfield code="a">DE-19</subfield><subfield code="a">DE-83</subfield><subfield code="a">DE-703</subfield><subfield code="a">DE-29T</subfield><subfield code="a">DE-M468</subfield></datafield><datafield tag="082" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">570.1</subfield><subfield code="2">22/ger</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">WB 4000</subfield><subfield code="0">(DE-625)147978:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">WD 9000</subfield><subfield code="0">(DE-625)148252:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">570</subfield><subfield code="2">sdnb</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Penzlin, Heinz</subfield><subfield code="d">1932-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)131942352</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Das Phänomen Leben</subfield><subfield code="b">Grundfragen der theoretischen Biologie</subfield><subfield code="c">Heinz Penzlin</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Berlin [u.a.]</subfield><subfield code="b">Springer Spektrum</subfield><subfield code="c">2014</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">XVI, 437 S.</subfield><subfield code="b">Ill., graph. Darst.</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Theoretische Biologie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4185095-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Leben</subfield><subfield code="0">(DE-588)4034831-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Theoretische Biologie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4185095-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Leben</subfield><subfield code="0">(DE-588)4034831-3</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="8">1\p</subfield><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="776" ind1="0" ind2="8"><subfield code="i">Erscheint auch als</subfield><subfield code="n">Online-Ausgabe</subfield><subfield code="z">978-3-642-37461-6</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2=" "><subfield code="q">text/html</subfield><subfield code="u">http://deposit.dnb.de/cgi-bin/dokserv?id=4327343&prov=M&dok_var=1&dok_ext=htm</subfield><subfield code="3">Inhaltstext</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung UB Augsburg - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=026042371&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="883" ind1="1" ind2=" "><subfield code="8">1\p</subfield><subfield code="a">cgwrk</subfield><subfield code="d">20201028</subfield><subfield code="q">DE-101</subfield><subfield code="u">https://d-nb.info/provenance/plan#cgwrk</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-026042371</subfield></datafield></record></collection> |
id | DE-604.BV041065335 |
illustrated | Illustrated |
indexdate | 2024-12-20T16:30:01Z |
institution | BVB |
isbn | 9783642374609 |
language | German |
oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-026042371 |
oclc_num | 862796139 |
open_access_boolean | |
owner | DE-20 DE-355 DE-BY-UBR DE-11 DE-384 DE-188 DE-19 DE-BY-UBM DE-83 DE-703 DE-29T DE-M468 |
owner_facet | DE-20 DE-355 DE-BY-UBR DE-11 DE-384 DE-188 DE-19 DE-BY-UBM DE-83 DE-703 DE-29T DE-M468 |
physical | XVI, 437 S. Ill., graph. Darst. |
publishDate | 2014 |
publishDateSearch | 2014 |
publishDateSort | 2014 |
publisher | Springer Spektrum |
record_format | marc |
spellingShingle | Penzlin, Heinz 1932- Das Phänomen Leben Grundfragen der theoretischen Biologie Theoretische Biologie (DE-588)4185095-6 gnd Leben (DE-588)4034831-3 gnd |
subject_GND | (DE-588)4185095-6 (DE-588)4034831-3 |
title | Das Phänomen Leben Grundfragen der theoretischen Biologie |
title_auth | Das Phänomen Leben Grundfragen der theoretischen Biologie |
title_exact_search | Das Phänomen Leben Grundfragen der theoretischen Biologie |
title_full | Das Phänomen Leben Grundfragen der theoretischen Biologie Heinz Penzlin |
title_fullStr | Das Phänomen Leben Grundfragen der theoretischen Biologie Heinz Penzlin |
title_full_unstemmed | Das Phänomen Leben Grundfragen der theoretischen Biologie Heinz Penzlin |
title_short | Das Phänomen Leben |
title_sort | das phanomen leben grundfragen der theoretischen biologie |
title_sub | Grundfragen der theoretischen Biologie |
topic | Theoretische Biologie (DE-588)4185095-6 gnd Leben (DE-588)4034831-3 gnd |
topic_facet | Theoretische Biologie Leben |
url | http://deposit.dnb.de/cgi-bin/dokserv?id=4327343&prov=M&dok_var=1&dok_ext=htm http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=026042371&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
work_keys_str_mv | AT penzlinheinz dasphanomenlebengrundfragendertheoretischenbiologie |
Inhaltsverzeichnis
UB Magazin
Bestellen und vier Wochen ausleihen mit VerlängerungsoptionSignatur: | 00 WD 9000 P419 |
---|---|
Exemplar 1 | entleihbar Vorhanden |
UB Lehrbuchsammlung
Signatur notieren und vor Ort für vier Wochen mit Verlängerungsoption ausleihenUB Lesesaal Biologie
Signatur notieren und vor Ort nutzen oder für zwei Wochen ausleihenSignatur: | 88 WD 9000 P419 |
---|---|
Exemplar 1 | entleihbar Vorhanden |
Exemplar 2 | entleihbar Vorhanden |